Tattoo – Από ταμπού σε μόδα και lifestyle

Ο Ποπάυ, ο iconic αγαπημένος μας δισδιάστατος ναυτικός που λάτρευε το σπανάκι, είχε τατουάζ δύο άγκυρες στα υπερφυσικά γυμνασμένα του μπράτσα. Λίγο-πολύ, φυσικά, οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε πως η κουλτούρα της δερματοστιξίας κάποτε ήταν πολύ δημοφιλής σε ναυτικούς και ταξιδιώτες.

Ο γιος της Βασίλισσας Βικτώριας, ο Πρίγκιπας Αλβέρτος, αργότερα Βασιλιάς Εδουάρδος VII, είχε κάνει ένα tattoo με το Σταυρό της Ιερουσαλήμ στο χέρι του κατά την επίσκεψή του στους αγίους τόπους. Ο γιος του, Γεώργιος, αργότερα Βασιλιάς Γεώργιος V, είχε κάνει επίσης tattoo με ένα δράκο και μία τίγρη ως έφηβος στην Ιαπωνία.

Το 1891, πολλά χρόνια πριν γίνει Τσάρος, ο Νικόλαος ταξίδεψε στην Ιαπωνία. Ήταν ένα δύσκολο ταξίδι για τον ίδιο, κατά τη διάρκεια του οποίου αποκόμισε την εμπειρία μιας αποτυχημένης απόπειρας δολοφονίας, αλλά και ένα τατουάζ με ένα μεγάλο δράκο στο δεξί του μπράτσο που χρειάστηκε επτά ώρες για να ολοκληρωθεί.

Οι ιστορικοί εκτιμούν ότι τα tattoo υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Χρησιμοποιήθηκαν για διακόσμηση, για θρησκευτική προστασία, άλλοτε ως σύμβολα κοινωνικού status, αλλά και αρκετά συχνά για στιγματισμό και τιμωρία.

Κάποτε τα tattoo ήταν σπάνια και δεν ήταν συνηθισμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προς τα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, σε τσίρκα, λούνα παρκ και εκθέσεις στις ΗΠΑ άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους ολοένα και συχνότερα παραστάσεις με γυναίκες με tattoo που έκαναν σόου καταπίνοντας φλόγες.

Οι άνθρωποι πλήρωναν για να παρακολουθήσουν κωμικούς και παραστάσεις με ζώα και για να δουν τους άλλους καλλιτέχνες που κάθονταν σε σκηνές του τσίρκου. Οι γυναίκες με τα tattoo ήταν αντικείμενο θαυμασμού για όλους που σπάνια έβλεπαν έναν άνδρα με tattoo, πόσο μάλλον μια θηλυκότητα. 

Τώρα πλέον τα tattoo είναι ένα πολύ συνηθισμένο θέαμα. Σύμφωνα με έρευνες στην Αμερική, τρεις στους δέκα ανθρώπους έχουν τουλάχιστον ένα tattoo. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην Ευρώπη.

Η Angelina Jolie, ο David Beckham, ο Johnny Depp, αλλά και πολλοί άλλοι αστέρες, διάσημοι αθλητές και μουσικοί και των δύο φύλων, άνοιξαν τον δρόμο για μια νέα εποχή για τα tattoo και την παγκόσμια αποδοχή τους από το ευρύ κοινό. Στην Ελλάδα, παρουσιαστές, καλλιτέχνες, τηλεοπτικές περσόνες και σεφ, όπως ο Άκης Πετρετζίκης και ο Δημήτρης Σκαρμούτσος, φέροντας μεγάλα σχέδια tattoo και σε εμφανή σημεία συνέβαλαν θετικά στο να εξοικειωθεί ο κόσμος στη χώρα μας με τη δερματοστιξία και τη θέα του μελανιού στο σώμα.

Η τέχνη του tattoo τώρα πια είναι ευρέως αποδεκτή σε πολλά μέρη του κόσμου, εκτός από ισλαμικές χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, ενώ η Νότια Κορέα παραμένει ένα από τα λίγα μέρη όπου οι tattoo artists θεωρούνται ακόμη "εγκληματίες".

Στη Νότια Κορέα, οι άνθρωποι συχνά υποχρεώνονταν να κάνουν tattoo στο πρόσωπό τους ή στα χέρια για να τους μαρκάρουν ως εγκληματίες ή δούλους. Αυτή η τιμωρία ήταν ένα βήμα πριν από τη θανατική ποινή, και οι άνθρωποι με tattoo ήταν αποκλεισμένοι από τη κοινωνία.

Στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, κατά τον 20ο αιώνα, τα τατουάζ υιοθετήθηκαν από μέλη συμμοριών που τα χρησιμοποίησαν ως ένδειξη μη συμμόρφωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, παρότι πλέον είναι νόμιμα, να παραμένουν για κάποιους μια εικόνα που είναι χαραγμένη με αρνητική σημασία στη συνείδησή τους.

Στη Νότια Κορέα, οι καλλιτέχνες tattoo που δεν έχουν ιατρική άδεια κινδυνεύουν από υψηλά πρόστιμα ή ακόμη και να φυλακιστούν. Λόγω υποτιθέμενης ανησυχίας για κακή υγειονομική πρακτική, δεν διαφημίζουν τη θέση των εργαστηρίων τους και κάνουν ενδελεχή έλεγχο στους πελάτες τους. Οι περισσότεροι εργάζονται παράνομα και αλλάζουν συχνά την τοποθεσία του εργαστηρίου τους. Πολλοί Κορεάτες όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους κρύβουν τα tattoo τους.

Αν και σε πολλές χώρες τα τατουάζ θεωρούνταν εξωτικά και επαναστατικά σύμβολα, προσβλητικά ή υποδήλωναν εγκληματική συμπεριφορά, αλλού ήταν συνηθισμένα.

Παρά τις προσπάθειες των ιεραπόστολων να εξαλείψουν το tattoo σε όλο τον Νότιο Ειρηνικό, σήμερα αποτελούν σημαντικό μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ταυτότητας σε ολόκληρη την περιοχή.

Στη Σαμόα, τα τατουάζ συχνά χαράσσονται από έμπειρους καλλιτέχνες που προέρχονται από οικογένειες καλλιτεχνών, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και αρχηγών φυλών.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Βρετανικής αποικιοκρατίας, υπήρξαν συντονισμένες προσπάθειες καταστολής του πολιτισμού των Μαορί. Τώρα αυτός ο πολιτισμός ακμάζει, ιδίως η τέχνη του παραδοσιακού tattoo των Μαορί. Διάσημοι αθλητές όπως τα μέλη των «All Blacks», της Εθνικής ομάδας ράγκμπι της Νέας Ζηλανδίας, φέρουν πολλά και λεπτομερή παραδοσιακά tattoo στο σώμα τους.

Ανάλογα με το σημείο όπου τοποθετούνται τα tattoo στο σώμα, προκαλούν τα βλέμματα. Για πολλές  δεκαετίες, τα supermodel που διέσχιζαν τις πιο περιζήτητες πασαρέλες στο Λονδίνο, το Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και το Μιλάνο ήταν «λευκοί καμβάδες», αψεγάδιαστοι, χωρίς κανένα σημάδι πάνω τους. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια τα tattoo έχουν γίνει κυρίαρχη τάση και στο χώρο της μόδας. Χαρακτηριστικό είναι το εξώφυλλο της British Vogue τον Μάιο 2020 με τη Rihanna που έγραψε ιστορία. Ήταν το πρώτο εξώφυλλο της Vogue που είχε ένα tattoo στο πρόσωπο σε κοντινό πλάνο. Για τον σχεδιασμό αυτού του temporary tattoo στο πρόσωπο της διάσημης τραγουδίστριας, συνεργάστηκαν Ffrench (make-up) και Ben Ditto (director), με τον tattoo artist Reverend Leaf να επιμελείται την γραμματοσειρά.

Άνθρωποι που επισκέπτονται πλαστικούς ή αισθητικούς χειρουργούς για διάφορες διαδικασίες, όπως την αφαίρεση περιττών κιλών, συχνά θέλουν να κρύψουν τις ουλές από τις επεμβάσεις. Τα tattoo στο τομέα της αισθητικής, συνήθως πραγματοποιούνται από πλαστικούς χειρουργούς μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται παραϊατρικό τατουάζ για να κρύψει ουλές που προκαλούνται από τραυματισμό ή ιατρικά προβλήματα. Ορισμένοι καλλιτέχνες tattoo επίσης εξειδικεύονται στο παραϊατρικό τατουάζ και χρησιμοποιούν τις δεξιότητές τους για να καμουφλάρουν ραγάδες ή ουλές.

Αν και τα tattoo έχουν μία αυξανόμενη αποδοχή στην κοινωνία, πολλές φορές κάποιος μπορεί να αλλάξει γνώμη και να οδηγηθεί σ' ένα αγώνα δρόμου για να αφαιρέσει το tattoo του. Αυτό έχει δημιουργήσει μια αυξανόμενη ζήτηση για ειδικούς αφαίρεσης tattoo από άτομα που θέλουν να απαλλαγούν από αυτά, για προσωπικούς ή επαγγελματικούς λόγους. Καρδιές, ονόματα και αρχικά από πρώην ερωτικούς συντρόφους αφαιρούνται τακτικά, σε μια διαδικασία που συνήθως είναι δαπανηρή και χρονοβόρα.

Άλλοι πάλι θέλουν να διατηρήσουν τα tattoo, ειδικά εκείνα των αγαπημένων προσώπων τους που έχουν πεθάνει. Μια εταιρεία στο Οχάιο, Save My Ink Forever, έχει τελειοποιήσει μια διαδικασία διατήρησης των tattoo. Τα γραφεία τελετών αφαιρούν το τμήμα του δέρματος με το tattoo από το σώμα του νεκρού και το στέλνουν στην εταιρεία που αφού το καθαρίσει, το τοποθετεί σε καμβά εφαρμόζοντας άζωτο για να συντηρηθεί και εν τέλει το καλύπτει με ειδικό γυαλί για να το προστατεύσει από τις υπέρυθρες ακτίνες του ήλιου. Το κορνιζαρισμένο tattoo επιστρέφεται στην οικογένεια που το εκθέτει για να τιμήσει τον αγαπημένο της.

Στον εξελισσόμενο κόσμο των tattoo, αυτό που κάποτε ήταν ταμπού και ένα αντικομφορμιστικό επαναστατικό σύμβολο έχει μεταμορφωθεί σε μια κυρίαρχη τάση του σύγχρονου πολιτισμού. Από το εντυπωσιακό μελάνι των αρχηγών των Σαμόα, στα tattoo των supermodel στις πασαρέλες, τα tattoo έχουν υπερβεί το παρελθόν τους.